Forex Là Gì? Những điều cần biết về thị trường Forex?
Thị trường ngoại hối nhìn rất khổng lồ với khối lượng giao dịch là 5,5 nghìn tỷ USD một ngày và lớn gấp 32 lần về khối lượng so với NYSE.
Hiện tại Forex là một trong những lĩnh vực đầu tư tài chính đang rất phổ biến ở thị trường Việt Nam. Có rất nhiều người muốn tìm hiểu nhưng chưa hiểu hết được bản chất thị trường là như thế nào? Trong chuỗi bài viết này Tôi sẽ đi chia sẻ những kiến thức từ A đến Z về Forex. Rất mong là có thể cung cấp cho bạn một lượng kiến thức đủ lớn, từ đó có thể kiếm được lợi nhuận từ thị trường toàn cầu!
1. Forex là gì?
Thị trường ngoại hối (thị trường tiền tệ), hay còn được gọi tắt là “Forex” hoặc “FX” là thị trường tài chính lớn nhất thế giới. So với khối lượng 169 tỷ USD một ngày của Sàn giao dịch chứng khoán New York (NYSE), thị trường ngoại hối nhìn rất khổng lồ với khối lượng giao dịch là 5,5 nghìn tỷ USD một ngày (theo Ngân hàng Thanh toán Quốc tế năm 2013).
Như vậy thị trường Forex lớn gấp 32 lần về khối lượng so với NYSE. Hãy xem bảng so sánh dưới đây để thấy được khối lượng giao dịch hàng ngày của thị trường Forex so với NYSE, TSE – Sàn chứng khoán Tokyo và LSE – Sàn chứng khoán London.
Tuy nhiên, cần làm rõ một chút, con số 5,5 nghìn tỷ USD bao gồm toàn bộ thị trường ngoại hối toàn cầu nhưng đối với thị trường dành cho người giao dịch cá nhân giao dịch giao ngay thì chỉ khoảng 2 nghìn tỷ USD mà thôi.
2. Sản phẩm nào được giao dịch trên thị trường Forex?
Câu trả lời đơn giản, đó là TIỀN.
Bởi vì trong thị trường tiền tệ, bạn không mua những thứ vật chất hữu hình nên bước đầu kiểu giao dịch này có thể làm bạn bối rối.
Hãy nghĩ là bạn mua một đồng tiền nào đó thì cũng giống như bạn mua cổ phần của quốc gia sở hữu đồng tiền đó, cũng giống như kiểu bạn mua cổ phiếu của một công ty mà thôi. Giá của đồng tiền phản ảnh trực tiếp điều mà thị trường nghĩ về sức khỏe hiện tại và tương lai của quốc gia đó.
Ví dụ như bạn mua đồng Yên của Nhật (JPY) tức là bạn đã mua “cổ phiếu” của nước Nhật. Bạn đang đánh cược rằng nền kinh tế Nhật sẽ tốt lên, và càng tốt lên nữa theo thời gian. Một khi bạn bán lại “cổ phiếu” này thì bạn sẽ hi vọng kiếm được chút lợi nhuận.
Tổng quan, mức tỷ giá giữa một đồng tiền so với đồng tiền khác là sự phản ánh tình hình kinh tế của nước này so với quốc gia khác.
3. Một số đồng tiền chính trong thị trường Forex
Kí hiệu đồng tiền | Quốc gia | Tên đồng tiền | Tên thân mật |
USD | Mỹ | Dollar | Buck |
EUR | EURO | EURo | Fiber |
JPY | Japan | Yen | Yen |
GBP | Vương quốc Anh | Pound | Cable |
CHF | Thụy Sỹ | Franc | Swissy |
CAD | Canada | Dollar | Loonie |
AUD | Úc | Dollar | Aussie |
NZD | New Zealand | Dollar | Kiwi |
Ký hiệu đồng tiền có 3 chữ cái, trong đó 2 chữ đầu thể hiện tên của quốc gia và chữ cái thứ 3 thể hiện tên đồng tiền, ví dụ như NZD thì NZ là ghi tắt cho tên New Zealand còn D là ghi tắt của chữ Dollar.
Những đồng tiền trong bảng trên được gọi là “những đồng tiền chính” (majors) bởi vì chúng được giao dịch rộng rãi trên thế giới.
4. Tiền tệ được giao dịch theo cặp tỉ giá trong Forex
Giao dịch Forex là việc đồng thời mua một đồng tiền và bán một đồng tiền khác. Các đồng tiền được giao dịch thông qua các công ty môi giới, và được giao dịch thành từng cặp, ví dụ như cặp EURUSD hoặc GBPJPY.
Như vậy khi bạn giao dịch Forex, bạn mua hoặc bán các cặp tiền. Tưởng tượng rằng mỗi cặp tiền forex như là một cuộc chơi “bập bên” với mỗi đồng tiền ở 1 bên. Tỷ giá biến động dựa vào việc đồng tiền nào mạnh hơn vào thời điểm đó.
5. Các cặp tiền chính trong Forex
Những cặp tiền có chứa đồng USD thường là những cặp tiền được giao dịch nhiều.
Những cặp này thường có tính thanh khoản cao và được giao dịch rộng rãi trên thế giới.
Cặp tiền | Quốc gia | Tên gọi trên thị trường |
EUR/USD | Khu vực EU / Mỹ | EURo dollar |
USD/JPY | Mỹ / Nhật | Dollar yen |
GBPUSD | Anh / Mỹ | Pound dollar |
USD/CHF | Mỹ / Thụy Sỹ | Dollar swissy |
USD/CAD | Mỹ / Canada | Dollar loonie |
AUD/USD | Úc / Mỹ | Aussie dollar |
NZD/USD | New Zealand / Mỹ | Kiwi dollar |
6. Những cặp tiền chéo (crosses) trong Forex
Những cặp tiền không chứa đồng USD được gọi là cặp chéo hay “crosses”. Hầu hết các cặp chéo chính đều dựa vào 3 đồng tiền: EUR, JPY và GBP.
Một số cặp chéo:
Cặp chéo EUR | Cặp chéo JPY | Cặp chéo GBP | Cặp chéo khác |
EUR/CHF
EUR/GBP UR/CAD EUR/AUD EUR/NZD |
EUR/JPY
GBP/JPY CHF/JPY CAD/JPY AUD/JPY NZD/JPY |
GBP/CHF
GBP/AUD GBP/CAD GBP/NZD |
AUD/CHF
AUD/CAD AUD/NZD CAD/CHF NZD/CHF NZD/CAD |
7. Cặp ngoại lai (exotic pairs) trong Forex
Cặp tiền được hình thành từ một đồng tiền chính và một đồng tiền từ các quốc gia mới nổi như Brazil, Mexico hay Hungary.
Tùy vào công ty môi giới mà chúng ta có thể được cung cấp 1 số cặp tiền ngoại lai để giao dịch. Tuy nhiên cần nhớ rằng vì đây là những cặp tiền mà khối lượng giao dịch không cao bằng các “cặp chính” và “cặp chéo” nên phí giao dịch có thể sẽ cao hơn.
Danh sách một số cặp chéo: USD/HKD, USD/SGD, USD/ZAR, USD/THB, USD/MXN, USD/DKK, USD/SEK, USD/NOK.
Không có gì là bất thường nếu bạn thấy chênh lệnh mua/bán (spread) của các cặp ngoại lai này cao gấp 2 hay 3 lần so với các cặp chính hoặc cặp chéo, vì vậy, cần cân nhắc khi giao dịch.
8. Độ lớn thị trường và tính thanh khoản thị trường Forex
Không giống như những thị trường tài chính khác như Sàn giao dịch chứng khoán New York, thị trường Forex không có một địa điểm giao dịch cụ thể hay sàn giao dịch tập trung.
Thị trường Forex được xem là “Phi tập trung” (OTC – over the counter) hay là thị trường “liên ngân hàng” (interbank), dựa vào nguyên nhân là toàn thị trường đều được giao dịch điện tử, trong hệ thống của các ngân hàng, liên tục trong vòng 24 giờ / ngày.
Điều này có nghĩa là thị trường Forex được giao dịch trên toàn cầu mà không có trung tâm cụ thể. Nó có thể được giao dịch ở bất cứ đâu, kể cả trên đỉnh núi.
Thị trường Forex phi tập trung này được xem là thị trường tài chính lớn nhất và phổ biến nhất trên thế giới, giao dịch toàn cầu bởi một số lượng rất lớn nhà đầu tư cá nhân và tổ chức.
Trong thị trường phi tập trung, người tham gia cần xác định sẽ giao dịch với công ty nào tùy theo điều kiện, mức độ hấp dẫn của giá cả và uy tín của công ty đó.
Đồng USD là đồng tiền được giao dịch nhiều nhất với 84.9% giao dịch có liên quan. EUR đứng nhì với 39.1% trong khi đồng JPY đứng 3 với 19%. Hầu như các đồng tiền chính đều đứng đầu danh sách được giao dịch nhiều nhất.
Dưới đây là bảng biểu cho thấy 10 đồng tiền được giao dịch nhiều nhất:
9. Đồng USD là Vua trong Forex
Vì đồng USD là đồng tiền nằm 1 bên trong các cặp tiền chính và đóng góp vào 75% các giao dịch nên chúng ta cần lưu ý đến nó. Đơn giản, đồng USD là vua.
Quỹ tiền tệ quốc tế IMF cho biết đồng USD đóng góp 62% trong dự trữ ngoại hối toàn cầu. Bởi vì các nhà đầu tư, các doanh nghiệp và các ngân hàng trung ương sở hữu nó nên họ rất chú tâm đến đồng USD.
Còn có một số nguyên nhân khác cho việc tại sao đồng USD đóng vai trò trung tâm trong thị trường ngoại hối:
- Nền kinh tế Mỹ là nền kinh tế LỚN NHẤT thế giới
- Đồng USD là đồng tiền được dự trữ trên toàn cầu
- Nước Mỹ có thị trường tài chính lớn nhất và thanh khoản cao nhất thế giới
- Nước Mỹ có hệ thống chính trị rất ổn định
- Nước Mỹ có hệ thống quân đội rất mạnh
- Đồng USD là đồng tiền trung gian cho những giao dịch xuyên quốc gia. Ví dụ như dầu thô được định giá bằng đồng USD, vì thế nên khi Mexico muốn mua dầu từ Ả rập Saudi, họ chỉ có thể dùng đồng USD để mua. Nếu Mexico không có USD, họ cần phải bán đồng Peso trước và mua đồng USD.
10. Đầu cơ trong Forex
Một điều rất quan trọng cần biết về thị trường Forex mặc dù giao dịch tài chính và thương mại là một phần của khổi lượng giao dịch, hầu hết giao dịch tiền tệ đều là đầu cơ.
Điều này có nghĩa là hầu hết khối lượng giao dịch đến từ người giao dịch mua bán dựa vào những biến động giá cả hàng ngày.
Khối lượng giao dịch đến từ dân đầu cơ dự đoán chiếm khoảng 90% tổng khối lượng. Quy mô của thị trường đầu cơ cho thấy tính thanh khoản – tức là khối lượng mua và bán tại một thời điểm nhất định – là rất cao. Điều này khiến mọi việc dễ dàng hơn cho những người giao dịch mua bán tiền tệ.
Từ góc độ của nhà đầu tư, thanh khoản là điều rất quan trọng bởi vì nó xác định sự dễ dàng thay đổi giá trong một thời điểm nào đó. Một thị trường giàu tính thanh khoản như forex cho phép một khối lượng giao dịch lớn xảy ra với một tác động rất nhỏ lên giá hoặc biến động giá.
Trong khi thị trường Forex mang tính thanh khoản cao thì độ sâu của thị trường lại thay đổi tùy theo cặp tiền và thời điểm trong ngày.
11. Những cách thức giao dịch Forex
Vì thị trường Forex rất thu hút, người giao dịch đã có nhiều cách khác nhau để đầu tư hoặc đầu cơ vào các đồng tiền.
Trong số đó, những cách phổ biến là đầu tư vào thị trường giao ngay (Spot), tương lai (Futures), quyền chọn (Options), và các quỹ tín thác (ETF – exchange traded fund).
Thị trường giao ngay (Spot)
Trong thị trường giao ngay, các đồng tiền được giao dịch ngay lập tức ở mức giá hiện tại của thị trường. Những điều hấp dẫn của thị trường giao ngay là sự đơn giản, tính thanh khoản cao, chênh lệch mua bán thấp và hoạt động liên tục.
Rất dễ dàng để bạn có thể tham gia vào thị trường giao ngay với việc mở tài khoản thấp nhất chỉ chừng 25 USD. Bên cạnh đó, các công ty môi giới còn cung cấp hệ thống biểu đồ, tun tức và các bài phân tích miễn phí.
Thị trường tương lai (Futures)
Thị trường tương lai là những hợp đồng mua hoặc bán một loại tài sản cố định nào đó tại một mức giá nào đó vào một ngày trong tương lai. Giao dịch tương lai cho Forex được xây dựng bởi Sàn giao dịch hàng hóa Chicago (Chicago Mercantile Exchange – CME) vào năm 1972.
Từ khi giao dịch tương lai được tiêu chuẩn hóa và được giao dịch thông qua sàn tập trung, thị trường này đã trở nên rất minh bạch và được quản lý tốt. Điều này có nghĩa là giá cả và thông tin giao dịch có thể có được dễ dàng.
Giao dịch quyền chọn (Options)
Quyền chọn là một sản phẩm tài chính cho phép người mua có quyền hoặc quyền chọn, nhưng không phải là nghĩa vụ, được mua hoặc bán một tài sản nào đó ở một mức giá nào đó tại thời điểm hết hạn của quyền chọn. Nếu người giao dịch bán quyền chọn, thì họ sẽ có thể phải thực hiện nghĩa vụ mua hoặc bán loại tài sản đó tại mức giá xác định vào ngày hết hạn.
Giống như giao dịch tương lai, giao dịch quyền chọn cũng được giao dịch trên sàn, như là sàn Chicago Board Options Exchange – CBOE, sàn ISE hay sàn Philadelphia Stock Exchange. Tuy nhiên, sự bất lợi của giao dịch quyền chọn Forex là thời gian giao dịch bị hạn chế cho những quyền chọn nhất định và tính thanh khoản cũng không cao như giao dịch tương lai hoặc giao ngay.
Quỹ tín thác ETF
Quỹ ETF là thành viên trẻ tuổi nhất của thế giới Forex. Một quỹ ETF thường bao gồm một danh sách cổ phiếu kết hợp với một số đồng tiền, cho phép người giao dịch có thể phân tán rủi ro với những tài sản khác nhau. Nó được tạo ra bởi các tổ chức tài chính và có thể được giao dịch như là một loại chứng khoán trên sàn.
Giống như giao dịch quyền chọn Forex, sự hạn chế của giao dịch ETF là thị trường không hoạt động liên tục 24 giờ. Và với việc ETF bao gồm các mã chứng khoán, nó có thể tốn thêm phí hoa hồng môi giới và các loại phí giao dịch khác.
Trên đây là những kiến thức cơ bản mà bạn cần biết về thị trường Forex, đây là thị trường đầy tiềm năng, đang được rất nhiều các nhà đầu tư quan tâm. Rất mong những kiến thức này sẽ giúp bạn giao dịch trên thị trường tốt hơn và kiếm được lợi nhuận tốt.
Tiếp theo là những bài viết tổng hợp đầy đủ kiến thức về Forex mời bạn đón xem tiếp,…
» Bài 2: Tại sao nên giao dịch Forex
Ngoài ra, bạn cũng có thể tìm hiểu thêm kiến thức từ trang TRADERPTKT.COM. Đây là trang có đầy đủ các kiến thức đầu tư từ cơ bản đến nâng cao.