Công thức thành công khi đầu tư chứng khoán
Trong phần cuối của chuỗi bài học về Chứng khoán, Tôi sẽ hướng dẫn bạn cách định giá một cổ phiếu cũng như cách kiếm lợi nhuận lâu dài trong thị trường chứng khoán Việt Nam.
Công thức thành công khi đầu tư chứng khoán đơn giản nhất đối với người mới, đó là áp dụng chiến lược của những nhà đầu tư thành công!
Đầu tư giá trị – Công thức đầu tư chứng khoán thành công
Đầu tư giá trị là phương pháp được Warren Buffett áp dụng để trở thành nhà đầu tư vĩ đại nhất hiện tại. Đầu tư giá trị là phương pháp tối ưu nhất ở nhiều góc độ:
- Lợi nhuận cao
- Rủi ro thấp, khả năng bảo toàn vốn cao
- Khả năng kiếm tiền trong dài hạn
Tất nhiên là khi nhà đầu tư đã thực chiến trên thị trường, nhà đầu tư sẽ có thể áp dụng nhiều chiến lược khác nhau để kiếm tiền từ cổ phiếu.
Tuy nhiên, nếu nhà đầu tư là người mới bắt đầu thì chắc chắn đầu tư giá trị là 1 chiến lược phù hợp nhất vì nó sẽ giúp nhà đầu tư tránh được nhiều rủi ro và bảo toàn vốn, trước khi nghĩ đến việc làm giàu.
Warren Buffett có một câu nói rất nổi tiếng:
“Điều số 1 quan trọng nhất là không để mất tiền.
Điều số 2 là… Không quên điều số 1.”
1. Xác định lợi thế cạnh tranh bền vững của doanh nghiệp
Để trở thành một nhà đầu tư chuyên nghiệp và kiếm tiền dài hạn từ thị trường chứng khoán, kỹ năng quan trọng nhất cần phải học, đó là xác định lợi thế cạnh tranh bền vững của doanh nghiệp.
Bất kỳ một siêu cổ phiếu nào giúp nhà đầu tư kiếm được 300 – 500%, đều tồn tại một lợi thế cạnh tranh bền vững ở sau.
Mỗi năm, nhà đầu tư chỉ cần mua được một cổ phiếu có “moat” ở mức giá thấp hợp lý thì chỉ sau nhiều năm, chắc chắn là nhà đầu tư sẽ trở nên giàu có.
2. Phân tích và định giá một cổ phiếu – công thức thành công khi đầu tư chứng khoán
Nếu nhà đầu tư muốn chứng khoán thực sự là một kênh đầu tư kiếm tiền lâu dài cho mình, thì nhà đầu tư sẽ cần học cách phân tích và định giá một cổ phiếu.
Nói cách khác, nếu nhà đầu tư đầu tư một cách nghiêm túc, nhà đầu tư PHẢI biết đọc báo cáo tài chính (BCTC).
Tất nhiên, nhà đầu tư sẽ cần biết nhiều phương pháp định giá để có thể áp dụng trong từng doanh nghiệp ở những lĩnh vực, ngành nghề khác nhau. Sau đây, Tôi sẽ hướng dẫn bạn làm thế nào để định giá cổ phiếu của một doanh nghiệp.
Định giá cổ phiếu theo phương pháp P/E
Cách định giá cổ phiếu theo phương pháp P/E là cách phổ biến nhất và có thể áp dụng cho cổ phiếu ở hầu hết các ngành nghề.
Tỷ lệ P/E là gì? Tỷ lệ P/E viết tắt của Price-to-Earnings được tính bằng cách lấy giá thị trường chia cho EPS của cổ phiếu.
Trong đó, EPS hay Earnings-Per-Share chính là lợi nhuận sau thuế trên mỗi cổ phiếu của doanh nghiệp.
Hầu hết các doanh nghiệp được định giá dựa trên lợi nhuận của nó. Nguyên tắc ở đây rất đơn giản: Tỷ lệ P/E càng thấp thì bạn càng mua được nhiều lợi nhuận của doanh nghiệp hơn, và Thời gian để bạn thu hồi vốn từ lợi nhuận của doanh nghiệp cũng ngắn hơn.
Ví dụ: EPS 12 tháng gần nhất của Công ty Cổ phần FPT (FPT) tính đến hết 22/07/2021 là 4.720 đồng/cổ phiếu.
Với mức giá ngày 22/07/2021 là 89,400 đồng/cổ phiếu, FPT đang giao dịch với tỷ lệ P/E: 89.400 /4.720 = 18.94
Tỷ lệ P/E hợp lý là bao nhiêu?
Đối với định giá cổ phiếu theo phương pháp P/E, thông thường có 2 cách để xác định mức P/E hợp lý:
So sánh với một nhóm những công ty tương đồng trong ngành
Những công ty được đem ra so sánh phải tương đồng với cổ phiếu mà bạn đang định giá về: quy mô, chất lượng và mức độ rủi ro.
Giả sử bạn nhóm các công ty ngành Công nghệ/ Dịch vụ Công nghệ thông tin đang giao dịch ở mức P/E bình quân là 22,2.
Khi đó bạn có thể sử dụng mức P/E 22,2 này để áp dụng cho những doanh nghiệp Công nghệ/ Dịch vụ Công nghệ thông tin đầu ngành khác.
Chẳng hạn như FPT: Nếu tại ngày 22/07/2021 chỉ số EPS của FPT là 4.720 đồng/cổ phiếu thì Giá trị hợp lý của FPT là:
4.720 x 22,2 = 104.784 đồng/cổ phiếu
Bạn có thể lấy thông tin P/E bình quân ngành ở cafef.vn, Investing.com hoặc trong cơ sở dữ liệu của các công ty chứng khoán. Đây là những số liệu hoàn toàn miễn phí, các bạn có thể sử dụng được.
So sánh với tỷ lệ P/E trong quá khứ
Tức là xem xét Cổ phiếu có rẻ hơn so với “chính nó” trong quá khứ không?
Các chỉ số như P/E luôn tuân theo quy luật “quay về mức trung bình” (hay mean-reversion).
Nghĩa là sau 1 thời gian biến động, chỉ số P/E sẽ có xu hướng tăng/giảm về mức bình quân dài hạn của chính nó. Bạn cần thống kê tỷ lệ P/E của cổ phiếu trong tối thiểu 5 năm. Sau đó:
- Tính giá trị trung bình bằng hàm AVERAGE
- Tính giá trị độ lệch chuẩn (Standard Deviation, SD) bằng hàm STDEV
Thông thường nếu mức P/E hiện tại càng thấp hơn mức trung bình dài hạn (hoặc nhỏ hơn mức -1SD, -2SD) thì cổ phiếu càng hấp dẫn.
Bạn có thể sử dụng mức P/E bình quân này làm tham chiếu để tính giá trị của cổ phiếu.
Định giá cổ phiếu bằng phương pháp P/B
Cách định giá cổ phiếu bằng phương pháp P/B cũng là 1 trong những phương pháp đơn giản nhất. Bạn chỉ cần dữ liệu về giá trị sổ sách (Book Value) của cổ phiếu.
Tỷ lệ P/B là gì? Tỷ lệ P/B hay Price-to-Book là tỷ lệ giữa giá thị trường của cổ phiếu và giá trị sổ sách của nó.
Để định giá cổ phiếu bằng phương pháp P/B, bạn cần xác định 1 tỷ lệ P/B hợp lý của cổ phiếu.
Cách đơn giản nhất là tương tự như với tỷ lệ P/E, bạn so sánh tỷ lệ P/B với mức trung bình ngành.
Vì Giá trị sổ sách chỉ phản ánh được giá trị tài sản hữu hình của công ty cho nên chúng ta cần kết hợp tỷ lệ P/B với tỷ lệ ROE sẽ giúp phản ánh thêm 1 phần tài sản vô hình ở trong đó.
Một trong những tài sản vô hình lớn nhất của doanh nghiệp là Lợi thế cạnh tranh. Lợi thế cạnh tranh có thể đến từ thương hiệu, nhãn hàng, thị phần, mối quan hệ với khách hàng, đội ngũ lãnh đạo, nhân sự… Hay cũng có thể đến từ những bằng phát minh sáng chế, quyền sở hữu trí tuệ…
Một công ty có lợi thế cạnh tranh càng lớn thì càng có nhiều điều kiện trong việc đàm phán với khách hàng hoặc đối tác, nhà cung cấp. Điều này giúp doanh nghiệp có biên lợi nhuận ở mức cao hơn so với trung bình ngành và duy trì ổn định trong một thời gian dài.
Từ đó tỷ lệ ROE cũng sẽ cao hơn tương ứng.
Với FPT thì sao?
Tỷ lệ ROE của họ luôn duy trì ở mức trên 17% trong nhiều năm liền. Đồng thời tỷ lệ P/B cũng sẽ cao hơn tương ứng.
Bạn có thể định giá cổ phiếu bằng phương pháp P/B với hầu hết các ngành nghề nhưng nên kết hợp phân tích với tỷ lệ ROE.
Định giá bằng phương pháp P/B với cổ phiếu ngân hàng
Phương pháp P/B đặc biệt hữu ích khi áp dụng với cổ phiếu ngân hàng.
Có thể không thể định giá ngân hàng mà không áp dụng phương pháp P/B. Bởi vì đặc thù bảng cân đối của ngân hàng bao gồm chủ yếu là tiền và các công cụ tài chính.
Hầu hết phần lớn các công cụ tài chính đều phải được định giá lại theo giá thị trường (Marked-to-Market).
Các công cụ tài chính của ngân hàng là những tài sản có tính thanh khoản cao và dễ dàng chuyển đổi thành tiền mặt.
Do đó giá trị sổ sách sẽ phản ánh được khá rõ ràng giá trị tài sản ròng của ngân hàng.
Việc áp dụng kết hợp với tỷ lệ ROE sẽ đem đến sự chính xác rất cao.
3. Định giá cổ phiếu bằng chiết khấu dòng cổ tức
Đối với các nhà đầu tư giá trị, khi họ đầu tư mua cổ phiếu, họ sẽ kì vọng nhận được hai loại dòng tiền:
- Dòng tiền cổ tức nhận được trong thời gian nắm giữ
- Dòng tiền nhận được khi bán cổ phiếu.
Nhưng giá bán của cổ phiếu lại phụ thuộc vào dòng cổ tức mà cổ phiếu đó đem lại trong tương lai. Vì vậy, bạn cần nắm vững cách chiết khấu dòng cổ tức về hiện tại như thế nào nhé.
Phương pháp chiết khấu có 2 mô hình chính gồm:
- Mô hình cổ tức một giai đoạn
- Mô hình cổ tức trong nhiều giai đoạn
Mô hình cổ tức một giai đoạn
Trong đó:
Vo: giá trị của một cổ phiếu ngày hôm nay, tại t = 0
P1: giá kỳ vọng cho mỗi cổ phiếu tại t = 1
D1: cổ tức kỳ vọng trên mỗi cổ phiếu cho năm 1, giả định sẽ được trả vào cuối năm t = 1
r: tỷ suất lợi nhuận yêu cầu trên cổ phiếu
Ví dụ: Bạn mua cổ phiếu A, với kì vọng sau 1 năm nhận cổ tức 2.000đ/cp, bán được với giá 50.000đ/p. Và tỷ suất lợi nhuận yêu cầu là 8%.
Giá trị hiện tại của cổ phiếu là: Vo = (2.000 + 50.000) / (1 + 8%) ^ 1 = 48.150 đồng/cp
Mô hình cổ tức nhiều giai đoạn
Mô hình này là phần mở rộng cho mô hình nắm giữ năm một năm hay hai năm. Khác biệt chính là số kỳ nắm giữ cổ phiếu, với t = n năm.
Công thức tính:
Vo: giá trị của một cổ phiếu ngày hôm nay, tại t = 0
Pn: giá kỳ vọng cho mỗi cổ phiếu tại t = n
Dt: cổ tức kỳ vọng trên mỗi cổ phiếu cho năm n, giả định sẽ được trả vào cuối năm t = n
r: tỷ suất lợi nhuận yêu cầu trên cổ phiếu
Ví dụ: Nhà đầu tư A nắm giữ cổ phiếu X trong 4 năm, với cổ tức kì vọng
– Năm 1: 2.000đ/cp
– Năm 2: 3.000đ/cp
– Năm 3: 2.500đ/cp
– Năm 4: 3.500đ/cp
Giá bán kì vọng năm thứ 4 là 100.000đ, tỷ suất lợi nhuận yêu cầu là 9%.
Ngoài ra, có rất nhiều phương pháp khác được áp dụng để định giá 1 cổ phiếu:
- Định giá cổ phiếu bằng phương pháp FCFF hoặc FCFE
- Định giá cổ phiếu bằng phương pháp thu nhập thặng dư
- Định giá cổ phiếu bằng phương pháp EPV
- Định giá cổ phiếu bằng phương pháp Katsenelson Absolute PE
- Định giá cổ phiếu bằng công thức Benjamin Graham
Tất cả những phương pháp này đều là phương pháp định giá tuyệt đối.
Tuy nhiên, bạn không cần thiết phải biết hết tất cả các phương pháp. Bạn chỉ cần 2 phương pháp đơn giản là P/B và P/E. Sau đó, bạn thực hiện định giá với một góc nhìn khách quan, thận trọng (không quá lạc quan). Chỉ như vậy là đủ. Đừng cố gắng đi vào quá nhiều công thức hay mô hình phức tạp.
Nếu nhà đầu tư chưa biết xác định giá trị của cổ phiếu thì việc nhà đầu tư mua hoặc bán cổ phiếu KHÔNG được gọi là đầu tư, mà đó thực sự là ĐÁNH BẠC!
4. Khi nào nhà đầu tư nên bán cổ phiếu?
Hãy nghĩ về 5 lý do này và bình tĩnh kiểm soát tâm lý trước khi đặt lệnh bán:
#1. Nhà đầu tư phát hiện ra mình đã mắc lỗi trong việc đánh giá và định giá cổ phiếu đó. #2. Công ty bị suy giảm trong các yếu tố kinh doanh và định giá, không còn đạt các tiêu chí đầu tư của nhà đầu tư. #3. Nhà đầu tư lo lắng đến mất ngủ vì khoản đầu tư của mình. #4. Nhà đầu tư cần tiền và phải rút số tiền đầu tư ra trong khoảng từ 1 – 3 năm tới. #5. Nhà đầu tư tìm thấy 1 cổ phiếu khác có thể đem đến lợi nhuận cao hơn. |
Chọn thời điểm BÁN cổ phiếu là một kỹ năng quan trọng giúp bảo toàn lợi nhuận khi đầu tư (hoặc giảm thiểu mức lỗ). Tuy nhiên, nhà đầu tư sẽ phải tích lũy một lượng kinh nghiệm nhất định để có thể ra quyết định bán chính xác.
Những lưu ý khi đầu tư chứng khoán Việt Nam
Trước khi tham gia thị trường chứng khoán, điều cần làm đầu tiền là trau dồi thật kỹ các kiến thức cần thiết như cách đọc báo cáo tài chính, cách phân tích kinh tế vi mô, vĩ mô …
Sau khi tích lũy kiến thức cần xác định cụ thể loại hình đầu tư chứng khoán mà bạn hướng đến.
- Với nhứng người ưu thích rủi ro có thể chọn lựa cổ phiếu. Ngược lại, với những ai thận trọng, muốn có thu nhập chắc chắn hơn thì trái phiếu hay chứng chỉ quỹ sẽ là loại hình ưu tiên.
- Xác định rõ về khả năng tài chính cho việc đầu tư, phân bổ danh mục sao cho hợp lý nhất.
- Với những ai chưa đủ tự tin thì nên chọn cho mình một nhà môi giới chứng khoán giỏi và uy tín.
- Trong quá trình giao dịch, bạn luôn cần theo sát xu hướng, cập nhật tin tức liên tục để có thể phân tích thị trường một cách chính xác.
- Sẵn sàng cắt lỗ khi cần thiết để đảm bảo nguồn vốn, tránh tình trạng sa đà vào giao dịch khi ở trạng thái hoang mang.
- Đầu tư thành công không phải là việc bạn biết nhiều phương pháp định giá hơn người khác. Đừng cố gắng đi vào quá nhiều công thức hay mô hình phức tạp. Mà hãy tập xây dựng cho mình một phương pháp và cố gắng luyện tập thuần thục phương pháp đó.
- Điều quan trọng là bạn có chiến lược, nguyên tắc rõ ràng và định giá của bạn có đủ sự thận trọng cần thiết.
Trên đây là toàn bộ công thức thành công khi đầu tư chứng khoán dành tặng cho bạn. Xin chúc các bạn đầu tư thành công!
Hãy đăng ký và theo dõi mạng xã hội bên dưới để nhận được những chia sẻ mới nhất
Cảnh báo: Đầu tư chứng khoán không đơn giản là việc Mua hoặc Bán một loại Cổ phiếu nào đó. Rất nhiều người tham gia giao dịch đã thua lỗ vì không có kiến thức hoặc không phù hợp. Giao dịch Chứng quyền hoặc Phái sinh sử dụng đòn bẩy cao có thể dẫn đến mất số hết số Vốn của bạn.
- Không phù hợp với những ai muốn làm giàu nhanh.
- Không dành cho những ai đang thất nghiệp muốn kiếm tiền để sinh sống hàng ngày.
- Không dành cho người có thu nhập thấp, nợ nần hoặc không chi trả nổi những chi phi lặt vặt trong cuộc sống.
Trước khi tham gia đầu tư Chứng khoán bạn cần tìm hiểu kỹ về bản chất của thị trường. Rất nhiều nhà giao dịch (trader) vì không có kiến thức về thị trường dẫn đến thua lỗ mất mát hoặc lừa đảo không đáng có.
Danh sách các sàn giao dịch uy tín nhất hiện nay
 |  |  |  |  |
